Το ταξίδι της θεραπευτικής διαδικασίας

Οι άνθρωποι καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με διάφορες προκλήσεις. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες προκλήσεις που ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστούν χωρίς ψυχολογική στήριξη.

Η ατομική ψυχοθεραπεία αποτελεί συνεργασία μεταξύ του θεραπευόμενου και του επαγγελματία ψυχολόγου, ο οποίος:

• Διαθέτει άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος
• Είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Ειδικών Ψυχολόγων
• Λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο Ηθικής και Δεοντολογίας και
• Έχει εκπαιδευτεί και συνεχίζει να εκπαιδεύεται

με σκοπό να βοηθήσει τους ανθρώπους να διαχειριστούν συναισθήματα, σκέψεις, συμπεριφορές, σωματικές αντιδράσεις και δύσκολες καταστάσεις ζωής.

Μέσω της ατομικής ή ομαδικής ψυχοθεραπείας, το ενδιαφερόμενο άτομο εξοπλίζεται με δεξιότητες για τη διαχείριση συναισθηματικών και συμπεριφορικών δυσκολιών, οι οποίες επηρεάζουν το επίπεδο λειτουργικότητάς του, καθώς και την ποιότητα ζωής του. Επίσης, η ψυχοθεραπεία μπορεί να επενεργήσει ευεργετικά σε έναν άνθρωπο προάγοντας την προσωπική αυτογνωσία και ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, μέσα από την εσωτερική ενδοσκόπηση, τα άτομα δύναται να διερευνήσουν και να γνωρίσουν βαθύτερες πτυχές του εαυτού τους. Σύμφωνα με τον Carl Rogers «Το παράδοξο είναι ότι, όταν αποδεχτώ τον εαυτό μου γι’ αυτό που είμαι, τότε ακριβώς μπορώ να αλλάξω».

Συχνά οι άνθρωποι αποτείνονται για λήψη ψυχολογικής στήριξης στις ακόλουθες περιστάσεις:

• Όταν αισθάνονται καταβεβλημένοι συναισθηματικά και δεν μπορούν πλέον να αντιμετωπίσουν μόνοι τους τις δυσκολίες που βιώνουν.
• Όταν αισθάνονται μια παρατεταμένη αίσθηση θλίψης και απελπισίας και στερούνται ελπίδας στη ζωή τους.
• Όταν οι συναισθηματικές δυσκολίες τους, τους εμποδίζουν σημαντικά από το να είναι λειτουργικοί στην καθημερινότητά τους. Για παράδειγμα, οι συναισθηματικές τους δυσκολίες παρεμποδίζουν τη συγκέντρωσή τους στη δουλειά με αποτέλεσμα η απόδοση τους να επηρεάζεται αρνητικά.
• Όταν υποφέρουν από σοβαρά και επίμονα συμπτώματα, τα οποία επηρεάζουν την ικανότητά τους να λειτουργούν στην καθημερινότητα τους, όπως στο σπίτι, στο σχολείο/στο πανεπιστήμιο, στην εργασία ή σε διάφορα άλλα κοινωνικά περιβάλλοντα.
• Όταν οι ενέργειές τους και οι συμπεριφορές τους είναι επιβλαβείς για τον εαυτό τους ή για άλλους π.χ., λεκτική και σωματική επιθετικότητα, αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές όπως υπερκατανάλωση τροφής, υπερκατανάλωση αλκοόλ, και αυτοτραυματισμός.
• Όταν υποφέρουν ως επακόλουθο των συναισθηματικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν άλλα σημαντικά άτομα της ζωής τους, όπως μέλη της οικογένειας, σύντροφος ή στενοί φίλοι.
• Όταν πενθούν την απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου.
• Όταν έρχονται αντιμέτωποι με τη διάγνωση κάποιας χρόνιας ή/και σοβαρής ασθένειας. Όταν αντιμετωπίζουν συναισθηματικές δυσκολίες κατά τη διάρκεια λήψης ιατρικής θεραπείας για τη χρόνια ασθένεια καθώς και μετά τη θεραπεία.
• Όταν η ψυχολογική δυσφορία που βιώνουν καταλήγει σε δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις και στην ποιότητα ζωής τους.
• Όταν η ψυχολογική δυσφορία που βιώνουν επηρεάζει την τήρηση/συμμόρφωση στις ιατρικές εξετάσεις και θεραπείες και όταν επηρεάσει τη λειτουργικότητα και τα πλάνα τους για το μέλλον.
• Όταν καταφεύγουν σε συνεχή αποφυγή συναισθημάτων, σκέψεων και δραστηριοτήτων που προηγουμένως έδιναν νόημα στη ζωή τους, αφού αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη ταλαιπωρία και δυσφορία.

Η ετοιμότητα και η προθυμία του ατόμου για λήψη ψυχολογικής στήριξης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην έκβαση της θεραπείας. Δεν είναι θεμιτό να πιέσουμε κάποιον να λάβει ψυχολογική στήριξη αν ο ίδιος δεν επιθυμεί να δεσμευτεί σε μια τέτοια διαδικασία, καθώς η πίεση ενδεχομένως να οδηγήσει σε μη επιθυμητά αποτελέσματα. Βασική προϋπόθεση και κινητήρια δύναμη για μια επιτυχημένη θεραπεία είναι η εγκαθίδρυση μιας καλής θεραπευτικής σχέσης μεταξύ του θεραπευόμενου και του ψυχολόγου. Στο ταξίδι της θεραπευτικής διαδικασίας, ο ψυχολόγος είναι συνοδοιπόρος του ατόμου και το στηρίζει με τις κλινικές του δεξιότητες, γνώσεις και την εμπειρία του. Ο ψυχολόγος παρέχει υποστήριξη για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το άτομο βάσει εμπειρικά τεκμηριωμένων ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων, έτσι ώστε να ενισχυθεί η ανοιχτή επικοινωνία, η εμπιστοσύνη και η προθυμία του και να μπορέσει να εξασκηθεί σε πιο προσαρμοστικούς τρόπους αντιμετώπισης των προκλήσεων της ζωής.

Μαριάννα Ζαχαρία, MSc, Εγγεγραμμένη Κλινική Ψυχολόγος (#371)

Κλινική Ψυχολόγος Κέντρου Μαστού Κύπρου,

Διδακτορική Φοιτήτρια Κλινικής Ψυχολογίας, Εργαστήριο ΑCThealthy, Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κύπρου